Hoe doe jij dat eigenlijk? Aan het woord: Yolanda van Dongen, oprichter van Dongen & Co.

In het kader van de interview-reeks die Yolanda van Dongen houdt met mensen uit haar netwerk over ‘Hoe doe jij dat eigenlijk? De samenwerking en betrokkenheid behouden sinds de uitbraak van de pandemie’, interviewt Wilco de Jong – marketeer en dagvoorzitter bij www.marketingmoments.com – Yolanda over niet alleen ‘Hoe doe jij dat’ maar ook over ‘Wat doe jij eigenlijk?’.

Voor dat we starten; heb jij de verkiezingen in de VS gevolgd en wat vind jij daarvan?

Wat mij daarin opvalt is dat er vooral veel nadruk gelegd wordt op zwart/wit. En zonder echt in te gaan op de politiek of politiek correcte antwoorden te gaan geven; ik hoop van harte dat er in dit gespleten land meer rust komt en vooral weer de verbinding gelegd gaat worden.

Van verbinding naar jouw werk: in welk werkveld begeef jij je?

Ik ben teamcoach en coach persoonlijke ontwikkeling. In 2000 ben ik mijn coachpraktijk gestart voor één op één coaching. In 2008 ben ik vervolgens fulltime ondernemer geworden en ben toen naast individuele coaching ook teamcoaching gaan doen. Ik was al bekend met het faciliteren van groepen door mijn voorgaande banen in het bedrijfsleven als leidinggevende, projectleider en BPM’er. Dat staat voor Business Proces Management, het stroomlijnen van bedrijfsprocessen. En waar ik achter kwam tijdens mijn carrière: je kunt de dingen nog zo goed regelen, als je de mensen niet mee hebt, gaat het niet gebeuren. En daar ligt mijn hart, bij de mensenkant. Zo ben ik in het coachvak terecht gekomen.

Als je de mensen niet mee hebt, gaat het niet gebeuren.

Waar word jij voor gevraagd als teamcoach?

Door zowel profit als non profit organisaties word ik gevraagd om met teams aan de slag te gaan, daar waar het niet lekker loopt of waar de communicatie of samenwerking verbeterd kan worden. En ook word ik gevraagd bij projectteams die net beginnen om een vliegende start te maken. De kern is altijd samenwerking, betrokkenheid en communicatie. DE ‘onderlegger’ om teamdoelen en daarmee organisatiedoelen te behalen.

Hoe gaat het in z’n werk?

Eerst spreek ik de opdrachtgever – wat meestal de manager is – en vervolgens spreek ik alle teamleden individueel. Soms krijg ik de vraag: ‘Wil jij met mijn team aan de slag? Want de teamleden moeten beter leren samenwerken.’ Maar voor mij bestaat het team altijd uit de teamleden én de manager. Ze doen het immers gezamenlijk, dus een team coachen zonder de manager erbij heeft mijns inziens geen zin. Ik vind het belangrijk dat iedereen eigen input kan leveren en de eigen zienswijze kan uiten. Ik vraag ieder teamlid afzonderlijk dan vooral ook: ‘Wat moet er gebeuren volgens jou?’, ‘Wat draag jij zelf bij aan het teamdoel?’ en ‘Wat verwacht jij van anderen?’. Ik achterhaal wat er in het team speelt. Wat is de rode draad? Op basis van wat er gaande is en waarvan ik denk dat er nodig is maak ik een maatwerkprogramma en dan gaan we aan de slag.

Ik kijk vooral naar: wat gaat er wel goed?

Wat is je insteek?

Ik kijk vooral naar: wat is er wel? Om daarna te kijken naar wat er verbeterd zou kunnen worden. Laten we eerst gaan oogsten en ons bewust worden van wat allemaal goed gaat. Dat is vaak heel veel. Echter doordat er ook andere zaken spelen, nemen die de overhand en is er minder oog voor wat er al wel is.

Krijg je het altijd voor elkaar?

Een uitdaging is het altijd en geen teamcoachopdracht is hetzelfde. Soms moet een en ander duidelijk worden voor we met de samenwerking aan de slag kunnen. Uit de rode draad kan bijvoorbeeld komen dat het teamdoel niet helder is of dat sommige processen niet goed lopen. Of dat er iets zit in de aansturing van het team waardoor het team niet optimaal presteert. Het is belangrijk dat de teamleden weten waarop ze moeten samenwerken, welke rol de manager heeft, binnen welke kaders gewerkt kan worden, met welke afspraken en dat ze daarin gefaciliteerd worden. Pas dan kunnen we gaan kijken hoe het team onderling werkt, wat de onderlinge verwachtingen zijn, welke kwaliteiten er in het team zitten en hoe ze elkaar kunnen aanvullen.

Je gaat niet samenwerken om het samenwerken

Aan welke randvoorwaarden moet nog meer worden voldaan?

Heel belangrijk is dat de juiste mensen, de juiste specialismes, in het team zitten. Dat de medewerkers weten wat er individueel van ze wordt verwacht en wat er van het team wordt verwacht. Waar staan ze nou eigenlijk voor aan de lat? Daar zit vaak iets wat nog niet helemaal duidelijk is voor iedereen. Of het is wel duidelijk maar iedereen interpreteert het anders. Bij teamcoaching zit altijd een bedrijfskundige kant en een zachte kant: hoe doen we dat nou met elkaar? Je gaat niet samenwerken om het samenwerken. Samenwerken doe je altijd met een doel.

Binnen één dag was mijn agenda leeg geveegd.

Wat heeft Covid-19 met jou gedaan?

Ik weet nog goed dat ik ruim een week voor de lockdown in mijn praktijk aan huis een workshop gaf en dat het mij opviel dat zoveel mensen verkouden waren. Ik had toen al van het virus gehoord, er klopte iets niet. De volgende dag heb ik uit voorzorg mijn zoon van 16 thuisgehouden en een week later zaten we in de lockdown. Binnen één dag was mijn agenda leeg geveegd. Groepen konden niet meer bij elkaar komen. Alleen individuele coachtrajecten gingen nog door, die deed ik via Zoom. Toen de mensen na de zomer wat meer gewend waren aan vanuit huis en online werken, ben ik ook teams via Zoom gaan coachen. Ik moest echt uit een ander vaatje gaan tappen.

Een kaartje leggen

Virtueel of fysiek, hoe groot was het verschil?

In april of mei had ik de realisatie: ik heb helemaal geen vak meer! Ik kwam erachter dat non-verbale signalen opvangen 70% vormt van wat ik doe. Wat is de sfeer? Wat gebeurt er? En aan de hand daarvan interventies plegen en het team coachen. Dat is beeldbellend een stuk ingewikkelder. Maar ik heb daar een modus in gevonden. Deels is het gewenning en daarnaast ben ik gaan onderzoeken hoe het elkaar op Zoom ontmoeten interactief en speels kan. Want het is best vermoeiend om intensief achter je scherm te zitten. Zo ben ik ertoe gekomen om samen met een aantal collega’s een drietal kaartensets te ontwikkelen die naast live, ook online gebruikt kunnen worden. Kaarten met verschillende thema’s en toepassingen om de interactie op gang te brengen, op gang te houden en vooral om zaken die spelen bespreekbaar te maken. Zo wordt het laagdrempeliger en komen we aan de hand van die kaarten snel ‘to the point’.

Vind je elkaar fysiek treffen de beste vorm?

De combinatie live en online – hybride – dat lijkt me echt ideaal. Bijvoorbeeld alle individuele gesprekken, voor ik met het team aan de slag ga, online via beeldbellen te doen is ontzettend efficiënt. Het scheelt een hoop tijd, je bent enorm gefocust en je komt heel snel to the point. Als er hele precaire situaties zijn, dan is dat online best lastig. Dat zijn situaties waarin ik echt graag fysiek bij elkaar wil zijn.

Visualiseren is een andere manier van het team spiegelen wat er gebeurt.

Wie vormen de ‘Co’ in Van Dongen & Co?

Alle mensen met wie ik samenwerk. Bij elke opdracht kijk ik of ik het met iemand samen oppak of dat de opdracht beter bij iemand anders past. Voor loopbaancoaching hebben we bijvoorbeeld senior loopbaancoaches. Voor teamcoachopdrachten waar een flinke HR component in zit vraag ik een collega erbij die daarin sterk is. Sinds kort hebben we ook Hans Swaep erbij, hij is illustrator en kunstenaar. Met hem werk ik zowel live als online. Hij visualiseert met tekeningen wat hij ziet tijdens de teamcoaching. De teamleden vertellen dan hoe zij de tekening interpreteren. Door de visualisatie komt er een ander soort bewustzijn op gang. Daarna vertelt Hans waarom hij getekend heeft wat hij heeft getekend. Dit is weer een hele andere werkvorm, een andere manier van het team spiegelen wat er gebeurt. Hans kijkt anders dan ik, zo krijg je meerdere perspectieven waar het team lering en ook vaak vermaak uit kan halen. 

Hoe zorg je in deze tijd voor een blijvende verbinding met opdrachtgevers?  

Sinds het niet meer vanzelfsprekend is dat je elkaar ziet, ben ik mensen gaan mailen en appen hoe het met ze is, en we zijn online gaan afspreken. Normaal moet je er naartoe rijden, nu kun je elkaar even een half uurtje zien op Zoom zonder reistijd. Dat gaat eigenlijk heel goed.

Het fenomeen aan de haven.

Heb je advies, hoe de moraal hoog te houden juist nu?

Kijk naar wat er wél mogelijk is. Waar zitten de kansen? Ik ben zelf een interviewreeks begonnen: ‘Hoe doe jij dat eigenlijk? De samenwerking versterken, de betrokkenheid behouden tijdens de start van de pandemie’. Een serie om elkaar te inspireren hoe anderen dat doen. Tijdens één van die interviews vertelde iemand nu zelfs opdrachten uit Zuid Afrika te krijgen omdat samenwerken online nu gewoonte is geworden. Dat was zonder de huidige Corona omstandigheden niet gebeurd. Mensen worden heel creatief. Gisteren sprak ik bijvoorbeeld iemand uit de culturele sector in Delft en zij is gaan kijken wat in buitenruimtes kan plaatsvinden van wat er vroeger binnen gebeurde. Ik woon zelf vlakbij de Scheveningse haven en daar is een horecaondernemer die zich opvallend aankleedt, buiten chocomel, koffie en glühwein schenkt en iedere dag iets nieuws bakt. Hij is een soort fenomeen aan het worden, dat is ontzettend leuk.

Ik deel mijn ervaring graag zodat anderen er ook iets aan hebben.

Even iets anders: er verschijnt een boek van jou in het voorjaar 2021?

Ja, het is een werkboek met de titel ‘Groei Snoei Bloei©’ en ik schrijf het met Barbara Trappenburg. Het is een praktisch werkboek over persoonlijk leiderschap en persoonlijke ontwikkeling. Het werkboek bestaat uit summiere theorie en vooral veel oefeningen. Het gaat over hoe je de balans in je leven behoudt. Welke rollen vul jij in vanuit welke kwaliteiten? Maar ook: welke overtuigingen heb je en welke daarvan helpen je en welke belemmeren je? En hoe zorg je dat je fit en enthousiast blijft, hoe voed je jezelf fysiek en mentaal? Ik ben nu vijftigplus, en met alle ervaring die ik heb en alles wat ik ben tegengekomen, vind ik het heel leuk om mijn kennis en ervaring te gaan delen in de vorm van een boek, zodat andere mensen er ook wat aan hebben. Een boek schrijven is erg veel werk en ook ontzettend leuk om te doen. We streven ernaar dat dit werkboek ‘Groei Snoei Bloei©’ in april in de boekenwinkels ligt.

Meer weten over teamcoaching of zelf aan de slag met een van de werkvormen? Neem dan snel een kijkje op onze werkvormen pagina of neem contact met ons op voor teamcoaching op maat.

Wilco de Jong – marketeer en dagvoorzitter

Ben je op zoek naar een dagvoorzitter, een promotor/marketeer of interviewer. Neem een kijkje op de site van Wilco de Jong www.marketingmoments.com of www.berkelstroom.nl.

E-mail: dejong@marketingmoments.com

Telefoon: 06 – 55 76 55 53